Artrosentez ve Eklem İçi Enjeksiyonlar: Çene Eklemi Ağrısına Modern Yaklaşım

Ağız sağlığı dendiğinde çoğu zaman akla ilk olarak dişler gelir; ancak çiğneme, konuşma ve yüz ifadeleri gibi önemli fonksiyonların merkezinde çene eklemi (Temporomandibular Eklem – TMJ) yer alır. Bu eklemde oluşan bozukluklar; ağrı, kısıtlılık, kilitlenme ya da sesli açılma gibi belirtilerle yaşam kalitesini ciddi biçimde etkileyebilir.

Modern çene cerrahisi, bu problemler karşısında cerrahi dışı etkili çözümler sunmaktadır. Özellikle artrosentez ve eklem içi enjeksiyon tedavileri, hızlı etki ve yüksek hasta konforu nedeniyle ön plana çıkar. Bu yazıda, hem bu teknikleri hem de hangi eklem hastalıklarında uygulandıklarını detaylarıyla inceleyeceğiz.

Temporomandibular Eklem (TMJ) Bozuklukları ve Türleri

Çene eklemi hastalıkları geniş bir yelpazede incelenebilir. Artrosentez ve enjeksiyon tedavileri, özellikle aşağıda sıralanan hastalık gruplarında sıklıkla tercih edilir:

1. Disk Displazmanları

Çene eklemindeki disk, alt çene kemiği ile kafatası arasında yer alır ve düzgün çalışması eklem hareketliliği açısından kritiktir.

• Redüksiyonlu Disk Displazmanı: Disk, eklem hareketi sırasında yerinden çıkmasına rağmen tekrar yerine oturur. Açma-kapama sırasında “klik” sesi duyulur.
• Redüksiyonsuz Disk Displazmanı: Disk yerinden çıkmış ve hareket sırasında yerine dönemez durumdadır. Genellikle ağız açıklığında belirgin kısıtlılık görülür.

Bu iki durumda da artrosentez, diskin çevresindeki inflamatuar maddelerin temizlenmesi ve eklem mobilitesinin yeniden sağlanması için oldukça etkilidir.

2. Enflamatuar Eklem Hastalıkları

• Sinovit (eklem zarında iltihap)
• Kapsülit (eklem kapsülünün iltihabı)
• Osteoartrit (kıkırdak yapısında bozulma ve kemik dokuda değişim)

Bu vakalarda eklem içi sıvıda artış, ağrı, ödem ve işlev kaybı görülebilir. Hem artrosentez hem de eklem içi enjeksiyonlar (özellikle kortikosteroid veya hyaluronik asit) bu durumlarda tedavi edici etki sağlar.

3. Travmatik Eklem Bozuklukları

Geçirilmiş travmalar sonrası eklemde mikroskobik veya makroskobik hasarlar meydana gelebilir. Bu durumda da iltihabi sürecin yönetilmesi ve iyileştirici maddelerin uygulanması gerekebilir.

Artrosentez Nedir ve Nasıl Uygulanır?

Artrosentez, çene eklemi içine steril serum verilerek içerideki inflamatuar maddelerin yıkanması işlemidir. Eklemde birikmiş protein artıkları, hücresel yıkım ürünleri ve irritanlar uzaklaştırılır, böylece mekanik ve kimyasal rahatlama sağlanır.

Hangi Durumlarda Uygulanır?

• Ağız açmada zorlanma veya kısıtlılık
• Kilitlenme epizodları
• Eklemde ani ve şiddetli ağrı atakları
• Açma-kapama sırasında klik/çıtırtı sesi

Artrosentez, invaziv olmayan, genellikle ilk basamak olarak önerilen tedavi yöntemidir.

Eklem İçi Enjeksiyonlar: Onarıcı ve Destekleyici Tedavi

Bazı hastalarda artrosentez sonrası tamamen iyileşme gözlenirken, bazı durumlarda eklem hasarının derecesine göre destekleyici enjeksiyon tedavileri uygulanabilir. Bu enjeksiyonlar doğrudan eklem boşluğuna yapılır ve kullanılan maddeye göre çeşitli etkilere sahiptir:

Kullanılan Başlıca Maddeler

• Hyaluronik Asit: Eklem sıvısının kayganlığını artırır, sürtünmeyi azaltır.
• PRP (Platelet Rich Plasma): Kişinin kendi kanından elde edilen büyüme faktörleri sayesinde doğal iyileşme süreci başlatılır.
• Kortikosteroidler: Güçlü anti-enflamatuar etki sağlar; ağrıyı ve şişliği hızla azaltır.

Bu maddeler, hastalığın şiddetine, hastanın yaşı ve eşlik eden rahatsızlıklarına göre kişiselleştirilerek seçilir.

İşlem Sonrası Süreç ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

• İşlem sonrası genellikle hafif şişlik, geçici ağrı veya hassasiyet görülebilir.
• İlk 24–48 saat boyunca yoğun çene hareketlerinden kaçınılmalıdır.
• Genellikle 1 hafta içinde semptomlarda belirgin düzelme gözlemlenir.
• Gerekirse tedavi 6–12 ayda bir tekrarlanabilir.

Sık Sorulan Sorular

Artrosentez sonrası ağrım olur mu?
Genellikle hafif ve geçici bir rahatsızlık olur; çoğu zaman ağrı kesici gerektirmez.

PRP mi, kortizon mu daha iyidir?
İkisi de farklı amaçlarla kullanılır. PRP onarıcı, kortizon baskılayıcı tedavi sunar. Duruma göre kombine edilebilir.

Tedavi etkisi ne kadar sürer?
Vakaya göre değişmekle birlikte, 6–12 ay kalıcı fayda sağlanabilir.

Kişiye Özel Yaklaşım ile Çene Sağlığında Kalıcı Çözümler

Çene eklemi hastalıkları, zamanında müdahale edilmediğinde kalıcı yapısal bozukluklara ve yaşam kalitesinde düşüşe yol açabilir. Ancak erken teşhis, doğru hasta seçimi ve modern tedavi yöntemleri sayesinde bu olumsuz gidişat engellenebilir.

Artrosentez ve eklem içi enjeksiyonlar; redüksiyonlu ve redüksiyonsuz disk displazmanlarından inflamatuar hastalıklara kadar geniş bir spektrumda etkili, güvenli ve konforlu bir çözüm sunmaktadır. Her hasta için kişiye özel tedavi planlaması yapılmalı ve uzman değerlendirmesiyle süreç yönetilmelidir.

Siz de çene eklemiyle ilgili benzer şikayetler yaşıyorsanız, gecikmeden bir uzman görüşü alarak yaşam kalitenizi yeniden kazanın.

Instagram hesabımızı takip ederek tedavi örneklerimize göz atabilirsiniz.